NL: Ruim anderhalf jaar na haar heftige val tijdens een training kan Amy Pieters weer zelfstandig lopen en zelfs fietsen. Praten lukt de Nederlands-, Europees en wereldkampioene nog niet.

’Hoe gaat het met Amy?’ Het is de meest logische en vaakst gestelde vraag aan Stefan Vreugdenhil, de vriend van wielrenster Amy Pieters (32). Tegelijkertijd is het ook de meest lastig te beantwoorde vraag. ,,Aan de ene kant zeggen we natuurlijk: het gaat goed. Op basis van de voorspellingen van artsen die we op het begin kregen, hadden we dit nooit gedacht. Het was de vraag of ze ooit wakker zou worden. Dus als je ziet wat ze allemaal kan, is dat heel erg fijn.”

Fysiek gaat het goed met Amy. ,,Ze kan lopen, fietsen op een driewieler, ze kan zelfstandig de trap op. Als mensen Amy zien, denken ze vaak op basis daarvan dat het heel erg goed met haar gaat”, vertelt Vreugdenhil.

De andere kant van de medaille is dat de Europees wielerkampioene op de weg van 2019 wordt gehinderd door afasie, een taalstoornis die het gevolg is van niet aangeboren hersenletsel. Ze spreekt niet en heeft amper taalbegrip. Als ze als onderdeel van de therapie wordt gevraagd een boom aan te wijzen op een poster, gaat dat de ene keer zonder problemen drie keer achter elkaar goed. Maar soms ook niet. Dan wijst ze een auto aan of iets anders op de foto.

,,Ze snapt niet wat er aan de hand is”, vertelt Vreugdenhil. ,,Dat kan soms prettig zijn voor haar, omdat ze in het moment leeft. Ze kan daardoor genieten van de kleine dingen. Maar het is heel dubbel. Ze was voor het ongeluk in alles een echte topsporter. Om haar doelen te bereiken, deed ze alles. Was er een EK of een NK, dan moest alles wijken. Ze ging er 110 procent voor. Nu begrijpt ze niet waarom ze moet trainen of revalideren. Daarom wil ze soms niet. Dat proberen we wel uit te leggen, maar een half uur later is ze dat zo weer kwijt.”

Europese titel
De in 1991 in Haarlem geboren Amy Pieters was vanaf 2010 zowel op de weg als op de baan professioneel wielrenster. Haar grootste triomf op de weg is de Europese titel in Alkmaar in 2019. In datzelfde jaar pakt ze op de baan samen met Kirsten Wild goud op de koppelkoers. Een prestatie die ze een jaar later herhalen. In 2021 wordt ze voor het eerst Nederlands kampioen op de weg. Het is een titel die veel voor haar betekent. Ze mocht al eens met de Europese vlag op haar tenue rijden, nu draagt ze met trots de Nederlandse driekleur. ,,Dat was een hele mooie prijs voor haar”, vertelt Vreugdenhil. ,,Ze was er al een paar keer dichtbij geweest.”

Wielerband
Stefan en Amy leren elkaar kennen toen ze begin twintig waren. Amy staat op een dag bij een wedstrijd langs de wielerbaan haar broer aan te moedigen. Stefan is een van de renners die ook meedoen. Het is het fietsen dat ze samen brengt, maar met elkaars carrières bemoeien ze zich niet. Waar Amy doorstoot naar de wereldtop van het wielrennen, verruilt Vreugdenhil het peloton voor de werkplaats. ,,Ik heb het nooit op kunnen opbrengen om zoveel voor mijn sport te doen als Amy. Ik ging al snel werken in een fietsenwinkel en begon later met een compagnon een eigen zaak. Als ze een koers had gehad, gingen we niet haar tactiek bespreken. Dat was ook prettig voor haar, denk ik. Ze noemde zichzelf altijd een independent woman. Ze regelde alles zelf. We waren voor elkaar vooral sparringspartner.”

Samen maken ze koffierondjes, fietstochtjes waar het even niet heel hard hoeft te gaan. Pieters moet er aan wennen. Die wil het liefst altijd tot het gaatje gaan. Ook tijdens trainingen. Haar vriend laat haar zien dat het ook fijn kan zijn om de teugels soms te laten vieren. ,,Door mij leerde Amy ontspannen, terwijl ik juist wat gretiger werd.”
Buiten het wielerseizoen gaat het stel samen graag het avontuur aan. In 2021 maken ze een mooie lange reis langs de westkust van de Verenigde Staten. Naar later blijkt, zal het voorlopig de laatste verre reis zijn.

Noodlot
Aan het einde van dat jaar is Pieters in het Spaanse Calpe voor een trainingskamp. Een dag voor kerst is ze bezig met wat haar laatste rit van de trainingsweek moet worden. Nog een ritje en dan zal ze die laatste avond naar huis vliegen. Het noodlot slaat toe. Uitgerekend tijdens de laatste rit gaat het helemaal fout. Pieters valt en komt in de berm terecht. Ze is direct buiten bewustzijn. Een traumahelikoper moet er aan te pas komen om haar naar het ziekenhuis in Allicante te brengen.

Vreugdenhil is dan aan het werk in Nederland. Aan het einde van de middag wordt hij gebeld. Een dag later vliegt hij samen met de vader van Amy, oud-wielerprof Peter Pieters. Ze weten niet goed wat ze moeten verwachten, de ernst van de situatie van Pieters is nog lastig in te schatten. Ze hebben een klein koffertje mee maar blijven uiteindelijk drie weken in Spanje. Daarna wordt Pieters overgebracht naar Nederland. In februari 2022 gaat ze van het ziekenhuis in Den Haag naar een revalidatiecentrum in Dordrecht. Daar wordt ze in maart 2022 bij kennis verklaard. Maar al daarvoor lijkt ze soms bij te zijn. ,,Dan pakte ze je hand vast. Volgens de artsen was dat een reflex, maar wij hadden het idee dat ze reageerde op de omgeving.”

De reacties op het ongeluk vanuit de wielerwereld zijn hartverwarmend en overweldigend. Het toont hoe geliefd Amy is onder haar collegafietsers. ,,Dat is heel fijn om te horen”, vertelt Vreugdenhil. ,,Ze was altijd lief voor iedereen, stond open en was altijd enthousiast. In groepen was ze een sfeermaker. Dat maakte indruk op mensen.”

Na het ongeluk wordt er een stichting opgericht voor Amy Pieters. Deze heeft als doel om geld in te zamelen om het revalidatieproces van Pieters te bekostigen. Veel wielrenners of mensen uit het wereldje hebben memorabilia beschikbaar gesteld voor een veiling waar de opbrengst van naar de stichting van Amy Pieters ging.

Er blijkt wel uit dat Pieters niet vergeten is. Oud-ploeggenootjes sturen bloemen, kaartjes of komen langs op visite. Een tijdje geleden gingen Vreugdenhil en Pieters naar een koers in Drenthe van Pieters oude team. ,,Amy vond het duidelijk heel erg leuk om daar weer te zijn. Het was bijna alsof ze het gevoel had dat ze de volgende dag ook moest koersen.”

Revalidatieproces
Ondanks dat Pieters niet altijd begrijpt wat er aan de hand is en waarom ze bepaalde oefeningen moet doen, komt vaak haar topsportkarakter weer naar voren. ,,Op het begin wilde ze niet uit haar rolstoel. Ik had hem opgeborgen en ben toen met haar naar de overkant gelopen waar haar oom en tante wonen. Dat kostte heel veel moeite, maar ze wilde het perse zelf doen. We sliepen eerst beneden, maar op een gegeven moment wilde Amy zelf weer naar boven. Ze ging op eigen kracht de trap op. Dat kostte heel erg veel moeite. Het duurde een halfuur. Ze was helemaal kapot na afloop en zweette heel erg. Maar ze had het gehaald.”

Pieters verblijft momenteel doordeweeks in een revalidatiecentrum in Woerden. ,,Het is een intensief revalidatieproces wat ze daar ondergaat”, vertelt Vreugdenhil. ,, Ze hebben daar allerlei therapeuten bij elkaar, zoals fysiotherapeuten, logopedisten, handtherapeuten. Ze herkent mensen, ze herinnert zich wel dingen. We weten het niet zeker, maar tot drie jaar voor het ongeluk lijkt ze het meeste te weten. Als ze vriendinnen ziet, reageert ze heel spontaan en enthousiast. Maar bij een therapeut die ze bijna dagelijks ziet, moet ze elke keer weer wennen.”

In het weekend is Pieters thuis in Zwanenburg, bij vriend Stefan en kat Rocky ,,Het is heel fijn als ze hier is. Ze is vaak blij. Wil altijd spelletjes spelen. We gaan ook vaak op pad. Even naar het winkelcentrum of op een terrasje zitten. Qua gezichtsuitdrukkingen en mimiek is ze soms net als vroeger. Maar ik mis wel de Amy zoals ze was. De Amy met wie ik heel goed kon praten en die altijd initiatief nam.”

Wat het ook lastig maakt voor Vreugdenhil is dat Pieters niet kan aangeven wat ze wil. ,,Met haar kapster had ik geregeld dat ze na sluitingstijd terecht kon in de kapsalon. De eerste paar keer was dat geen probleem maar laatst wilde Amy niet. Ze weigerde gewoon. Dat is dan heel moeilijk, want ze kan niet aangeven wat er aan de hand is en waarom ze niet wil.”

Lastig
Als teamgenoten Amy weer zien, zeggen ze allemaal hoe fijn het is om te merken dat het weer beter gaat met Amy. Voor Vreugdenhil is dat soms ook confronterend. Hij ziet immers ook wat er niet goed gaat. ,,Ellen van Dijk komt elke week langs bij Amy. Die zei het laatst mooi: dat je pas ziet wat er mis is met Amy als je haar vaker ziet. Op het eerste gezicht maakt ze een hele goede indruk, ze is energiek en kan goed bewegen. Je ziet dan niet waar ze moeite mee heeft. Voor mensen dichtbij haar is dat lastig, want wij zien dat wel.”

De wielrenster kan niet lang meer blijven in het revalidatiecentrum in Woerden. Vanwege haar cognitieve beperkingen wordt er gezocht naar een nieuwe plek waar ze 24 uur per dag zorg en hulp kan krijgen. De familie blijft hoop houden op verder herstel. ,,Het is voor doktoren lastig om te zeggen in hoeverre ze nog stappen kan maken. Natuurlijk zou het prachtig zijn als ze weer kan praten. Die hoop blijf ik altijd houden.”

#smiletoenjoy

Bron Haarlems dagblad
Schrijver Milo Lamberts
Foto’s Renata Jansen
Link